Het enige wat je níet ziet zijn de natuurgraven

Op een zonovergoten ochtend wandel ik met Bos- en Natuurbeheerder Bart Bulkens over Natuurbegraafplaats Landgoed Mookerheide. Het uitvaartwezen biedt dankbaar werk en de combinatie met natuurbeheer is voor hem perfect. In oktober werkt Bart 2 jaar op de natuurbegraafplaats en heeft hij hier alle seizoenen meegemaakt. Wij nog niet en zullen daarom in ieder jaargetijde met Bart een wandeling maken.

Al na slechts enkele meters, staat Bart stil. “Hoor je die kleine bonte specht? Ik ben meteen afgeleid, hoor”, lacht Bart. “En nu hoor ik ook vinkjes naar elkaar roepen.” In een boom vlakbij laat een vinkje van zich horen. Bart wijst in de richting van waaruit binnen enkele seconden een antwoord volgt. En weer horen we het eerste vinkje. “De roep van de vink is erg specifiek en noemen we daarom de ‘vinkenslag’. Als het langer licht wordt in het voorjaar, bakenen vogels hun territorium af en gaan op zoek naar partners. Daarom fluiten ze vaak.”

Bart herkent ieder geluid en ziet alles. Hij wijst op dassensporen. “De jongen zullen nu geboren zijn.” Ook het landschap kan hij lezen: “Het ontstond 50.000 jaar geleden in de ijstijd. IJsplakkaten stuwden grond omhoog tot heuvels en toen ze smolten, sleet het water een diep dal uit. Volg je het spoor van de oude bedding naar beneden, dan kom je uit bij de Maas. Vervolgens ging het waaien. Lichtere leemdeeltjes in de lucht daalden neer in de luwte van het dal, wat een ideale voedingsbodem voor beuken vormde.”

Hij vervolgt: “Lager blijvende bossoorten, zoals de lijsterbes, komen al op. Omdat de hogere bomen nog geen blad hebben, moeten deze soorten nu zoveel mogelijk van het daglicht en de zon profiteren. Dat geldt ook voor klimplanten als kamperfoelie. De sleedoorn staat vaak in maart al in bloei.” We zien een boomleeuwerik, roodborstjes en in een bramenstruik een torenvalk. De roofvogel blijft opvallend lang zitten als we naderen. “Veel mensen denken dat we in het voorjaar dezelfde roodborstjes zien als in het najaar, maar dat is niet zo. Roodborstjes vliegen in de lente en zomer vanuit het Zuiden hiernaartoe. Die hier in de winter waren, trekken naar het Noorden.”

Raven hoort Bart ook vaak. Die waren lange tijd bijna uitgestorven in Nederland. Andere bijzondere vogelsoorten die op de natuurbegraafplaats voorkomen, zijn de zwarte specht en grote lijster, een echte slakkeneter. Ook groeien hier zeldzame plantjes als oranje havikskruid, ogentroost en het rapunzelklokje.

Tegen de tijd dat we weer bij ons beginpunt zijn teruggekeerd, realiseer ik me dat het enige wat ik niet of nauwelijks heb gezien, de graven zijn. En dat is precies wat men voor ogen heeft op een natuurbegraafplaats. Een boomschijf markeert het natuurgraf en vóórdat een graf gegraven wordt, haalt men zorgvuldig de toplaag als plag uit de bodem. Deze wordt later teruggeplaatst, waardoor de natuur zich zo goed en snel mogelijk kan herstellen en met de keuze van mensen voor eeuwige grafrust voor altijd beheerd en behouden zal blijven.

Ik heb ontzettend veel geleerd over alle sporen in het landschap en zal er nooit meer op dezelfde manier naar kijken.

Je bent alle dagen van de week welkom om te wandelen tussen zonsopgang en zonsondergang.

Wil je informatie over natuurbegraven dan kan dat van maandag tot en met zaterdag van 9:00 tot 17:00 uur. Bel dan voor een afspraak. De koffie staat klaar!