Het is herfst

Als je tijdens de herfst regelmatig in het bos loopt, is de kans groot om geraakt te worden door een eikel. Niks persoonlijks hoor. Gebeurt gewoon. Dit jaar was de kans erg groot dat je een keer geraakt werd. Massaal vielen de eikels op de grond en soms op iemands hoofd. Als er veel eikels zijn, wordt het een goed mast jaar genoemd. En dieren profiteren daar weer van. Eikels worden gegeten door wilde zwijnen, runderen, muizen, maar ook door vogels zoals gaaien. Waar een wild zwijn voor de voet weg eet en geen zorgen lijkt te hebben voor de dag van morgen, verzamelt de gaai eten voor in winterse tijden. Hij of zij doet dat door eikels te verstoppen onder de grond. Als een gaai door heeft dat ie in de gaten wordt gehouden door andere dieren, dan neemt ie de eikel weer mee. Later komt ie terug om de eikel als nog te verstoppen. Met het verstoppen van eikels gaat de gaai zeer voortvarend aan de slag, zodat ie zeker genoeg heeft. Niet alleen de gaai zelf profiteert van deze wintervoorraad, maar bijvoorbeeld ook muizen. Sommige dieren komen de wintervoorraad per ongeluk tegen, maar er zijn er ook die er naar op zoek gaan. Alsof ze het weten, en soms doen ze dat ook. Ook de eik zelf profiteert van de verstopdrift van de gaai. Een aantal eikels zal namelijk niet worden teruggevonden en zullen uitgroeien tot nieuwe eiken. Daarmee zorgt de gaai voor de verspreiding van de eik. Sterker nog, zonder onder andere deze gaai, zouden de nieuwe eiken groeien op de plek waar de oude eik al staat en dat schiet natuurlijk niet op. Als ze al niet allemaal opgegeten zouden worden door de zwijnen.

De gaai verstopt zoveel eikels, omdat ie moet overleven tot het voorjaar, als de insecten er weer zijn. De insecten zijn in het voorjaar de belangrijkste voedselbron voor de groei van de jonge gaaitjes.

Dat met de afname van het aantal insecten de bestuiving en bevruchting van planten en bomen in het gedrang komt is duidelijk. Dat verwacht je niet bij windbestuivers zoals de eik. Maar als de jonge gaaitjes door insecten tekort de herfst niet halen, wie verstopt dan de eikels onder de grond, zodat de zwijnen en runderen ze niet op eten?

De natuur is zo sterk verweven dat de afname van het aantal insecten, zelfs effect heeft op de voortplanting van bomen. Ook al zijn ze niet primair afhankelijk van de bestuiving door insecten.

Voor een eikenbos zijn insecten dus van groot belang.

Met vriendelijke groet,
René Poll